کارگاه آموزشی آنالیز بها و پیشنهاد قیمت برگزار شد
کارگاه آموزشی «آنالیزبها و پیشنهاد قیمت» روز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ماه در سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران برگزار شد. در این کارگاه آموزشی که با حضور مهندس شعبان یوسفیان و خانم مهندس ناهید شوقی برگزار شد، مباحث مربوط به آنالیز بها و پیشنهاد قیمت توسط مهندس علی روزی طلب عضو کمیسیون فنی سندیکا ارائه شد.
در آغاز این کارگاه آموزشی مهندس شعبان یوسفیان، رئیس کمیسیون فنی سندیکا عنوان کرد: دفتر فنی قلب تپنده و رکن اصلی شرکتهای پیمانکاری است که موضوعاتی مانند آنالیزبها و پیشنهاد قیمت برای شرکت درمناقصات ذیل وظایف آن قرار می گیرد. درگذشته همکاران ما با نگاه به مناقصات قبلی و شرایط روز بازار، به صورت حدودی و شهودی پیشنهاد قیمت می دادند، اما امروزه همکاران دفتر فنی با آنالیز قیمت ها اقدام به پیشنهاد قیمت می کنند. رسیدن به قیمت مناسب کار دشواری است و کسانی که پیشنهاد قیمت می دهند باید به کار اجرا و شرایط بازار مسلط باشند.
وی افزود: آنالیزبهایی که سازمان برنامه و بودجه منتشر می کند نقش یک الگوی فرضی و راهنما را دارد، و پیمانکاران نباید به این آنالیزبها که ۵۰ سال پیش منتشر شده و در نهایت امر چند بار به روز شده اکتفا کنند. دفتر فنی شرکتها باید روی صحت آنالیزبها و تطابق آن با قیمت های روز کار کند. در زمان برآورد قیمت نیز لازم است همان پروژه خاص با توجه به شرایط و پیچیدگی های موجود آن مدنظر قرار گیرد. در یک کلام، پروژه با پروژه فرق دارد و ضروری است آنالیزبها با توجه به مختصات و مشخصات فنی هر پروژه طراحی شود.
در ادامه این جلسه مهندس روزی طلب، مدرس این دوره و عضو کمیسیون فنی سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران عنوان کرد: هدف از برگزاری این دوره، پرداختن به نحوه پیشنهاد قیمت برای برنده شدن در مناقصه نیست بلکه یادآوری برخی نکات در زمینه نحوه آنالیزبها و پیشنهاد قیمت به کارشناسان فنی شرکتها است.
عضو هیأت مدیره و مدیر فنی و قراردادهای شرکت ساختمانی تهران گروه افزود: مناقصه را فرایندی رقابتی برای مشخص شدن مناسب ترین قیمت می دانند. در چنین فضایی است که امکانات و پتانسیل شرکت در قیمت های پیشنهادی نسبت به سایر شرکتها تاثیرگذار است. در زمان شرکت در مناقصه اولین مسئله مهم اسناد مناقصه است که بررسی درست آنها می تواند از بروز مشکلات بعدی بکاهد. مطالعه دقیق این اسناد و تطبیق آنها با بخشنامه ها و ضوابط جاری سازمان برنامه اهمیت دارد. کارفرمایان می توانند در زمینه شرایط خصوصی پیمان تغییراتی ایجاد کنند و پیمانکاران باید نسبت به این تغییرات دقیق باشند.
وی افزود: دفتر فنی باید نقشه ها را با فهرست بهای منضم به قرارداد و خواسته های کارفرما در شرایط مناقصه مقایسه کند. مسئله بعدی مدت پیمان است. اگر پیمانکار نتواند پروژه را در مدت مقرر تمام کند با عواقب ناشی از آن روبرو می شود. بنابراین لازم است مدت پیمان را با توجه به نوع عملیات اجرایی، شرایط کار، شرایط جوی منطقه و … مدنظر قرار دهد. لازم است مسائلی مانند پیش پرداخت، نحوه پرداخت کارفرما، موارد جدیدی که در مناقصات قبلی دیده نشده، بازدید از محل پروژه، نقاط مبهم، برآورد فهرست بهای منضم به پیمان، ضرایب قابل اعمال بر برآورد و … نیز در بررسی اسناد مورد توجه قرار گیرد.
مهندس روزی طلب تصریح کرد: ضرایب قابل اعمال در آنالیزبها شامل ضرایبی مانند ضریب بالاسری، ظریب طبقات و ظریب منطقه ای است. ضریب بالاسری در مورد هزینه های پیمانکار است که به راحتی نمی توان در قیمت عملیات منظور کرد. سازمان برنامه و بودجه دستورالعملی برای محاسبه ضریب بالاسری ارائه نداده است. این ضریب شامل هزینه های بالاسری عمومی و هزینه بالاسری کار در دست انجام است.
وی افزود: ضریب بالاسری کار در شرایط عمومی پیمان تابع مبلغ پیمان در نظر گرفتته می شود، در حالی که عملا تابع مدت پیمان است. در حال حاضر با وجود مجاز بودن تاخیرات، هزینه بالاسری این نوع تاخیرات را پیمانکار پرداخت می کند اما در شرایط عمومی پیمان جدید، پیش بینی های لازم صورت گرفته تا امکان دریافت این هزینه ها در مورد تاخیرات مجاز فراهم گردد.
وی افزود: پیمانکاران باید در آنالیزبها به موضوعات بیمه ای و مالیاتی هم توجه کنند. پیمانکار باید ۲۵ درصد از سود متصوره را به عنوان مالیات پرداخت کند، و البته حداقل سود را بین ۶-۱۰ درصد در نظر بگیرد. چرا که سازمان مالیاتی توجهی به متضرر بودن پیمانکار ندارد و خود را در ضرر و زیان پیمانکار شریک نمی داند. مسئله بعدی بیمه تامین اجتماعی است که در طرحهای عمرانی ۶/۶ درصد است و از این میزان ۶/۱ درصد آن بر عهده پیمانکار است. در طرح هایی که کل تامین اعتبار از محل تملک دارایی های سرمایه ای نباشد، تامین اجتماعی این درصد را ۸/۷ درصد محاسبه می کند که به ضرر پیمانکار است.
وی افزود: در قراردادهایی هم که تهیه بخشی از مصالح بر عهده کارفرما است، در پایان کار سازمان تامین اجتماعی طبق ماده ۳۷ ارزش مصالح را محاسبه و به کل ناخالص کارکرد اضافه می کند، به عبارتی اگر قیمت دستمزد در مقابل هزینه مصالح کم باشد این پیمانکار است که ضرر عمده می بیند.
مهندس روزی طلب افزود: ضروری است در آنالیزبها به مواردی مانند هزینه دفتر مرکزی، هزینه مستمر کارگاه، و هزینه ضمانت نامه ها توجه کرد. این ضمانت نامه ها شامل ضمانت نامه انجام تعهدات، ضمانت نامه پیش پرداخت و ضمانت نامه حسن انجام کار است. هزینه تهیه این ضمانت نامه ها نیز متاثر از اعتبار پیمانکار در نزد بانک است.
وی افزود: در مقاطعی از سال های گذشته ضریب بالاسری بر اساس مبلغ قرارداد تغییر می کرد، که ممکن است این ضریب در آینده نزدیک نیز با توجه به مبلغ قرارداد متغییر در نظر گرفته شود.
در بخش دیگری از این نشست مهندس روزی طلب گفت: بهتر است ضریب طبقات در زمان بررسی هزینه توسط خود پیمانکار و با توجه به برآورد هزینه ماشین آلات و نیروی انسانی محاسبه شود، چرا که ضریب طبقات محاسبه شده در پیوست شماره ۲ سازمان برنامه و بودجه نمی تواند معیار دقیقی جهت برآورد پیمانکار در پیشنهاد قیمت باشد. در مورد ضرایب منطقه ای هم سازمان برنامه و بودجه، مبنای محاسبه را شهر تهران قرار می دهد اما پیمانکار باید بر اساس منطقه ای که پروژه در آن اجرا می شود اقدام به محاسبه کند. سندیکا در سالهای گذشته، این ضریب را بررسی و ۲۶ عامل تاثیرگذار را به همراه میزان تاثیرگذاری آنها در ضریب منطقه ای شناسایی کرد.
وی افزود: ضرایب دیگری نیز در هزینه های بالاسری اهمیت دارد که به مرور زمان از فهرست بهای سازمان برنامه و بودجه حذف شده از جمله ضریب ارتفاع، ضریب همکاری پیمانکار شاغل در پروژه و ضریب شیفت های کاری دوم و سوم که نباید از دید پیمانکار مغفول بماند.
مهندس روزی طلب افزود: برآورد هزینه اجرا بدون استفاده از تجزیه بها ممکن نیست. هر اندازه تجزیه بها در مورد نیروی انسانی، مصالح و ماشین آلات دقیق تر باشد ریسک پیمانکار کمتر خواهد بود.
وی در ادامه، تاریخچه ای از جداول تجزیه بهای کارهای ساختمانی از سال ۱۳۴۹ تا کنون ارائه داد، و گفت: سال ۱۳۷۱ سندیکا به همت مهندس قباد میزانی یک سری آنالیزبها ارائه داد که همراه با بررسی فرضیات بود و در جامعه پیمانکاری با عنوان آنالیز سندیکا شناخته شد. در سال ۱۳۸۷ نیز سندیکا به همت مهندس یوسفیان اقدام به تهیه فهرست بها و تجزیه بهای سندیکا نمود که الگوی بسیاری از پیمانکاران قرار گرفت. در نهایت سازمان برنامه و بودجه در سال ۱۳۸۹ تجزیه بهای ردیف های فهارس بها را منتشر کرد. البته بسیار مهم است که فرم های تجزیه بها به عنوان نسخه آماده برای قیمت گذاری تلقی نشود و اثرات ویژه کارگاه بر روی آنها اعمال شود. تجزیه بهای ردیف های فهرست بها به دلیل تنوع شرایط کار و کمبود آمارهای اجرایی، دارای نواقصی هستند که باید در زمان استفاده از آنها مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه این کارگاه آموزشی، مهندس روزی طلب در زمینه بخشنامه های پیشنهاد قیمت از جمله «دستورالعمل نحوه ارائه تجزیه بها و پیشنهاد قیمت توسط پیمانکاران» توضیحاتی تکمیلی ارائه داد، و پرسش حاضران را در زمینه آنالیز بها و پیشنهاد قیمت پاسخ داد.
