دوره آموزشی «مدیریت مالی و کاهش هزینه ها در صنعت ساخت» برگزار شد
کارگاه آموزشی یک روزه «مدیریت مالی و کاهش هزینه‌ها در صنعت ساخت» با محوریت «ابنیه و سازه» روز پنجشنبه ۹ اسفند ماه با همکاری موسسه بهبود مهندسی و ساخت کنعان در سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران برگزار شد. در این دوره آموزشی، دکتر علی کنعانی، مباحثی را در زمینه مفاهیم عمومی هزینه، بودجه و مدیریت مالی در پروژه‌های ساختمانی، ساختار درآمد و هزینه، نحوه برآورد هزینه و بودجه‌ریزی پروژه، چگونگی نظارت و کنترل هزینه‌ها، عوامل اتلاف هزینه و راهکارهای پیشگیری از آنان مطرح کرد.
در آغاز این دوره آموزشی دکتر علی کنعانی، رئیس موسسه بهبود مهندسی و ساخت کنعان عنوان کرد: مدیریت مالی در پروژه‌ها با مفهوم حسابداری آغاز می‌شود. حسابداری سیستم اطلاعاتی است که طی آن همه فرایندهایی که برای پروژه بار مالی دارد، تشخیص، اندازه‌گیری، ثبت، تحلیل، و گزارش می‌شود. هدف از تشخیص در این فرایند شناخت رویدادهایی است که در آنها پول جابه جا می‌شود. ثبت و گزارش این رویدادهای مالی نیز به تصمیم‌گیری درست منجر خواهد شد. در مرحله تحلیل، داده‌ها تشخیص و طبقه‌بندی می‌شوند و این همان مرحله‌ای است که بسیاری از شرکتهای ساختمانی در انجام آن با مشکل مواجه هستند به عبارتی مدیر پروژه و مدیر مالی موفق به اخذ زبان مشترکی نمی‌شوند. گزارش‌دهی برای اطلاع از وضعیت کنونی پروژه و اقدام مناسب در این زمینه است بنابراین باید به نحوی تهیه شود که مدیر پروژه قادر به درک و دریافت آن باشد.
دکتر کنعانی تصریح کرد: دفتر مدیریت پروژه یا PMO است که به شکل گروهی یا بخشی، استانداردها و روش‌های مدیریت پروژه را در سازمان تعیین و حفظ می‌کند به عبارتی وظیفه ایجاد زبان مشترک بین مدیر پروژه و مدیر مالی را بر عهده دارد. اولین هدف از مدیریت پروژه، محقق کردن نیازها و الزامات ذی نفعان است. هدف دوم ایجاد توازن بین ارکان اصلی پروژه از جمله زمان، کیفیت و هزینه است که برنامه‌ریزی مالی و کنترل بر پروژه را ممکن می‌کند. مدیریت هزینه در پروژه نیز شامل مجموعه فرایندهایی برای برنامه‌ریزی مالی، برآورد هزینه، بودجه ریزی، نحوه تامین مالی، و کنترل هزینه‌ها است.
وی در ادامه عنوان کرد: در شرکتهای ساختمانی آنچه مدنظر است حسابداری پروژه محور است که با حسابداری به معنای عام تفاوت دارد. وقتی پروژه را تلاشی موقت برای خلق یک محصول منحصر به فرد می‌دانیم، ناچاریم بین مدیریت مالی پروژه با عملیات جاری مالی تمایز قائل شویم. چالش عمده این است که ما می‌خواهیم با ابزار مالی جاری، پروژه را مدیریت مالی کنیم و با ابزار پروژه، اقدام به مدیریت مالی سازمان نماییم. وقتی می‌گوییم پروژه یک تلاش موقتی است یعنی پروژه نقطه آغاز و پایان دارد، وقتی می‌گوییم منحصر به فرد است یعنی هر پروژه ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد و با پروژه دیگر تفاوت دارد، بنابراین عملیات مالی پروژه به دلیل منحصر به فرد بودن آن با عملیات جاری فرق دارد.
وی افزود: یکی از ویژگی‌های پروژه موضوع «ابهام» و «عدم قطعیت»است. ابهام به این معنا که با پیش رفتن در مراحل پروژه است که به تدریج جزئیات و ابعاد کار برای ما مشخص می‌شود. عدم قطعیت نیز که یکی از ریشه‌های اصلی ریسک است، به این معنا است که آنچه امروز برای ما روشن است، ممکن است در آینده نزدیک مبهم شود. دو مفهوم «ابهام» و «عدم قطعیت» هستند که مدیریت مالی پروژه را از مدیریت مالی معمول متمایز می‌کند.
وی تصریح کرد: در حسابداری جاری، گزارش دهی در یک مقطع زمانی مشخص یعنی سال مالی انجام می‌شود اما در حسابداری پروژه محور، معمولا برنامه‌ریزی و گزارش‌دهی در آغاز، پایان و نقاط کنترلی پروژه صورت می‌گیرد. در حسابداری پروژه محور، برآورد هزینه‌ها به دلیل ابهام در پروژه دشوار است به عبارتی نه تنها ماهیت عملیات بلکه هزینه این عملیات نیز متغیر است. البته این به معنای نفی نظارت و کنترل در پروژه نیست. یک ابزار مهم برای مدیریت مالی در شرکتها، ساختار شکست هزینه (CBS) است که به شرکتها کمک می‌کند تا میزان هزینه هر یک از عناصر موجود در ساختار شکست کار را تعیین کنند و این اجزای هزینه را به محصولات یا خدمات مختلف تخصیص دهند.
رئیس موسسه بهبود مهندسی و ساخت کنعان در بخش دیگری از این دوره آموزشی عنوان کرد: در مدیریت مالی، مفاهیم هزینه، بودجه و قیمت مورد توجه است. هزینه میزان پول لازم برای انجام کار است. بودجه به معنی پیش‌بینی از هزینه، یا هزینه‌ای است که در بعد زمان تعریف شده است. قیمت نیز بهایی است که پیمانکار به کارفرما پیشنهاد می‌دهد و بابت آن پول می‌گیرد، بنابراین قیمت می‌تواند شامل هزینه، پرت‌ها(ضایعات ماده لولیه در جریان تولید)، اندوخته‌های اقتضایی (از جمله ریسکها)، اندوخته‌های مدیریتی، سود مورد نظر و … باشد.
وی افزود: در مدیریت مالی پروژه، اقداماتی مانند برآورد هزینه، بودجه‌ریزی، کنترل و نظارت بر جریانات مالی و اسناد مالی (حسابداری)، گزارشات مالی، کنترل داخلی، حسابرسی، تامین و تدارکات، و … انجام می‌شود تا در نهایت امکان مدیریت درست و بهینه‌ی منابع را برای رسیدن به اهداف پروژه ایجاد کند.
در ادامه این دوره آموزشی، که گزارش کامل آن در ماهنامه پیام آبادگران منتشر خواهد شد، دکتر کنعانی مباحثی را در زمینه بودجه و مدیریت مالی در پروژه‌های ساختمانی، ساختار درآمد و هزینه، نحوه برآورد هزینه و بودجه‌ریزی پروژه، چگونگی نظارت و کنترل هزینه‌ها، عوامل اتلاف هزینه و راهکارهای پیشگیری از آنان و … ارائه داد و به پرسش حاضران در مورد مباحث مطرح شده پاسخ داد.
