گزارشی از سفارت جمهوری اسلامی ایران در نیجر در خصوص منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا جهت آشنایی منتشر می گردد.
منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا یک پروژه منطقه تجارت آزاد است که در سراسر قاره آفریقا ایجاد خواهد شد. این منطقه باید منطقه آزاد تجارت سه جانبه را که شامل بازار مشترک آفریقای شرقی و جنوبی COMESA، جامعه آفریقای شرقی EAC، و جامعه توسعه آفریقای جنوبی SADC می باشد با دیگر جامعه اقتصادی کشورهای آفریقای مرکزی ECCAS ، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا ECOWAS، اتحادیه عرب مغرب و جامعه کشورهای ساحل صحرا که قرار است در هم ادغام شوند، خواهد بود. این پروژه با هدف اصلی ادغام تمام ۵۵ کشور اتحادیه آفریقا در منطقه تجارت آزاد است.
منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا CAFTA به بازار ۱.۲ میلیارد نفر گسترش خواهد یافت و به عنوان تولید ناخالص داخلی ۲۵۰۰ میلیارد دلار در تمام ۵۵ کشور عضو اتحادیه آفریقا خواهد شد. از نظر تعداد کشورهای شرکت کننده، این پروژه از زمان ایجاد سازمان تجارت جهانی WTO به عنوان بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان خواهد شد.
ZLECA همچنین یک بازار بسیار پویا خواهد شد که طبق پیش بینی ها، آفریقا تا سال ۲۰۵۰ حدود ۲.۵ میلیارد نفر یا ۲۶ درصد جمعیت در سن کار در جهان خواهد داشت و شاهد رشد اقتصادی سریع دوبرابر از کشورهای توسعه یافته خواهد شد.
شرکتها هنگام صادراتشان به آفریقا به جای خارج از قاره با تعرفه های بالاتر روبرو هستند (تعرفه متوسط ۶.۱ درصد). ZLECA تعرفه های مربوط به تجارت داخل آفریقایی را از بین خواهد برد. این پروژه تجارت شرکتهای آفریقایی را برای پاسخگویی به نیازهای بازار رو به رشد آفریقا آسانتر و از مزایای ارائه شده استفاده خواهد کرد.
ادغام این قاره در یک منطقه تجاری مشترک، فرصتهای بسیار خوبی را برای تجارت و مصرف کنندگان در سراسر آفریقا فراهم و توسعه پایدار را در کشورهای کم توسعه یافته منطقه را تضمین خواهد کرد. کمیسیون اقتصادی آفریقا ECA تخمین زد که ZLECA با حذف تعرفه های واردات می تواند تجارت داخل آفریقا را به ۵۲.۳ درصد افزایش دهد و در صورت کاهش موانع غیر تعرفه ای نیز می تواند آن را دو برابر کند.
اهداف: اهداف اصلی این منطقه تجارت آزاد به شرح ذیل است:
- ایجاد اتحادیه گمرک قاره ۲۰۱۹
- حرکت آزاد افراد، محصولات و خدمات سرمایه گذاری
- تقویت تجارت داخل آفریقا
تصمیم اجرای پروژه منطقه آزاد تجارت قاره
تصمیم اجرای پروژه منطقه آزاد تجارت قاره در ژانویه ۲۰۱۲ در هجدهمین جلسه معمولی کنفرانس اتحادیه آفریقا گرفته شد و مقرر شد که این هدف تعیین شده برای ایجاد این منطقه تجارت آزاد در سال ۲۰۱۷ اجرایی گردد.
روند مذاکره در ژوئن سال ۲۰۱۵ در ژوهانسبورگ در بیست و پنجمین جلسه معمولی کنفرانس اتحادیه آفریقا آغاز شده بود در این جلسه اهداف، اصول و نقشه راه برای ایجاد منطقه تجارت آزاد آفریقا تعیین شده بود. اولین مجمع مذاکره منطقه آزاد تجارت قاره در فوریه سال ۲۰۱۶ در آدیس آبابا کشور اتیوپی برگزار شده بود.
امضای موافقتنامه ایجاد منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا
در تاریخ ۲۱/۳/۲۰۱۸ چهل و چهار کشور آفریقایی در رواندا موافقتنامه ایجاد منطقه آزاد تجاری قاره را امضا کرده بودند. اتحادیه آفریقا منطقه آزاد تجاری قاره ای را به عنوان ضرورتی برای توسعه اقتصادی آفریقا می دانست.
کشور نیجریه اقتصاد اول قاره در این جلسه شرکت نکرده بود. آقای محمد بوهاری رئیس جمهوری نیجریه به کیگالی سفر نکرده بود زیرا کشورش مخالف این برنامه بود.
آقای ایسوفو رئیس جمهوری نیجر در بیست و هشتمین اجلاس سران اتحادیه آفریقا به عنوان قهرمان برنامه منطقه آزاد تجارت قاره آفریقا توسط همتایان خود منتخب شده است.
برنامه منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا در ماه مارس سال ۲۰۱۹ در رواندا راه اندازی شده بود و در نیامی در تاریخ ۷ ژوئیه ۲۰۱۹ در کنفرانس اتحادیه آفریقا عملیاتی شده است.
کنفرانس اتحادیه آفریقا در نیامی
کشورهای اتحادیه آفریقا در کنفرانس اتحادیه آفریقا که در نیامی در تاریخ ۷ ژوئیه ۲۰۱۹ برگزار شده بود، برنامه منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا را در دهمین کنفرانس با حضور حدود سی و دو رئیس جمهوری آفریقا به طور رسمی راه اندازی شده بود، مورد تایید قرار دادند.
کشور نیجریه که قبلا مخالف این پروژه بود و در کنفرانس قبلی شرکت نکرده بود، در این کنفرانس نیز شرکت کرده و پروژه را امضا کرده و کشورهای دیگر از جمله بنین، گابن و گینه استوایی نیز در همین کنفرانس نیامی این پروژه را امضا کردند . بدین ترتیب این توافق نامه توسط ۵۴ کشور از ۵۵ کشور این قاره امضا شده است.
اریتره تنها کشور آفریقایی است که برنامه را امضا نکرده است
چرا اریتره پروژه منطقه آزاد تجاری قاره افریقا را امضا نکرده است؟
آلبرت موچانگا کمیسر تجارت و صنعت آفریقا گفت: اریتره به دلیل وضعیت جنگی اش با اتیوپی نتوانست پروژه را امضا کند و اکنون که صلح بین دو کشور به امضا رسیده است هم نمیتواند مستقیم امضا کند. چرا که هوز وضعیت اقتصادی و سیاسی این کشور نشان می دهد که ادغام آن با پروژه ی منطقه آزاد تجاری قاره افریقا کار آسانی نخواهد بود. لذا بنظر می رسد در آینده و در صورتیکه وضعیت این کشور با ثبات گردد به این پروژه ملحق گردد.
ملاحظه:
منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا یک بازار واحد برای کالاها و خدمات و حرکت آزاد تاجران و سرمایه گذاران است، بنابر این راه ایجاد اتحادیه گمرکی آفریقا خواهد شد.
یک مقام سازمان ملل می گوید: منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا برای پیشبرد رشد تجاری این قاره است این امر به عنوان موتور رشد اقتصادی مبتنی بر تجارت در آفریقا تبدیل خواهد شد.
این پروژه که به عنوان بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان خواهد بود شامل ۵۴ کشور و ۱.۲ میلیارد نفر جمعیت می باشد.
این برنامه امکان تحقق رویای رشد اقتصادی مبتنی بر تجارت برای کارآفرینان، صنعتگران، سرمایه گذاران، مبتکران و ارائه دهندگان خدمات آفریقا فراهم خواهد کرد.
این منطقه تجارت آزاد باعث ایجاد شغل، کمک به انتقال فناوری و توسعه مهارتهای جدید، بهبود ظرفیت تولیدی و متنوع سازی صنعت و افزایش سرمایه گذاری های آفریقایی و خارجی خواهد شد.
منطقه تجارت آزاد ابزاری برای بازکردن نوآوری در آفریقا، تحریک رشد، تحول در اقتصاد قاره و کمک به قاره مرفه، پایدار و صلح آمیز آفریقا همانطور که در دستور کار ۲۰۶۳ و برنامه توسعه پایدار پیش بینی شده تا سال ۲۰۳۰ خواهد شد.
آرزوهای اصلی منطقه تجارت آزاد شامل ایجاد یک بازار مشترک برای کالاها و خدمات و جابجایی آزاد تجار و سرمایه گذاری است.
بنابه کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای آفریقا UNECA انتظار می رود که پس از عملیاتی شدن کامل این برنامه سطح تجارت داخل آفریقا را تا سال ۲۰۲۲ بیش از ۵۲ درصد افزایش دهد.
معمولا منطقه تجارت آزاد گفته می شود که کشورهای عضو این توافق متعلق به یک منطقه جغرافیایی نسبتا محدود است.
بستن مرزهای نیجریه با نیجر و بنین به عنوان مشکل برای این پروژه خواهد شد. حدود یک ماه است که نیجریه همسایه مرزهای خود را با بنین و نیجر به علت انواع قاچاق و بی نظمی در مرزهای خود بسته است. هنوز این سه کشور در حال مذاکره برای حل این مشکل هستند.
آقای ایسوفو رئیس جمهوری نیجر در سومین انجمن “سرمایه گذاری برای آینده” در ریاض عربستان سعودی در مورد منطقه تجارت آزاد آفریقا گفت: این برنامه چشم اندازهایی به آفریقا را فراهم خواهد کرد. اجازه بسیج ۵۵ بازار پراکنده شده در کشورهای آفریقایی به یک بازار واحد متحد خواهد داد. وی گفت این امر به آفریقا اجازه ی دستیابی به یک اقتصاد با مقیاس بزرگ و مذاکره یک صدا در تجارت بین المللی خواهد داد.
ZLECA که در ژوئن سال ۲۰۲۰ اجرا خواهد شد، تجارت داخل آفریقا را تقویت خواهد کرد به آفریقا امکان می دهد تا بازار داخلی خود را بازیابد و بازار خارجی را از طریق صادرات محصولات خود به خارج را فتح نماید.
