ضرورت ارتقای نظام فنی و اجرایی به معاونت نظام فنی و اجرایی در ساختار سازمان برنامه وبودجه
چهارمین گردهمایی سالانه تقدیر از برگزیدگان صنعت احداث روز دوشنبه ۸ خرداد ماه به همت سازمان برنامه و بودجه کشور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران و انجمن صنفی کارفرمایی پیمانکاری استان تهران، در سالن همایش های شرکت برق منطقه ای تهران برگزار شد. در این گردهمایی دکتر ایرج گلابتونچی، دبیر سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران عنوان کرد: «مهندسی ما ظرفیت بزرگی دارد که مغفول مانده و باید تدابیر لازم برای استفاده از آن اتخاذ شود. یکی از راه های استفاده از این ظرفیت توجه به دیپلماسی اقتصادی است که در زمینه آن مشکلاتی وجود دارد». دبیر سندیکا با اشاره به ظرفیت صنعت احداث، خواهان ارتقای نظام فنی و اجرایی به یک معاونت فنی در حوزه صنعت احداث شد.
دکتر ایرج گلابتونچی، دبیر سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران در چهارمین گردهمایی سالانه تقدیر از برگزیدگان صنعت احداث با اشاره به ظرفیت صنعت احداث عنوان کرد: صحبت های امروز درباره ظرفیت های صنعت احداث را هر دولتی در هر کجای جهان می شنید، ستادی برای رفع بحران تشکیل می داد. صنعت احداث ما ظرفیت بزرگی دارد که مغفول مانده و باید تدابیر لازم برای استفاده از آن اتخاذ شود. یکی از راه های استفاده از این ظرفیت توجه به دیپلماسی اقتصادی است که در زمینه آن مشکلاتی وجود دارد.
وی افزود: ماده ۲ و ۳ و ۱۴ قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار روی توجه به بخش خصوصی تاکید دارد. امسال توجه مقامات دولتی به بخش خصوصی بیشتر شده است و تا حدودی متوجه شدهاند این نگاه که از اول انقلاب وجود داشت و تاکید می کرد «باید همه چیز دولتی باشد» ایراد دارد و لازم است به بخش خصوصی توجه شود. ماده ۱۴ قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار تاکید دارد در هر وزارتخانه یا نهادی، باید یکی از معاونین مسئول توسعه فضای کسب و کار و به تعبیری بخش خصوصی باشد. البته هیچ گاه این ماده ۱۴ اجرایی نشده است و شاید تنها جایی که اجرا شده از طریق سازمان برنامه و بودجه و نظام فنی و اجرایی باشد. من از همه دوستان حاضر در جلسه از جمله آقای شاکری نماینده محترم مجلس و عضو کمیسیون عمران که در جلسه حاضر هستند استدعا دارم توجه کنند تا این ماده اجرایی شود.
دبیر سندیکا افزود: خرداد ماه عجیبی است که در آن هم سالروز تصویب آییننامه نظام فنی و اجرایی یکپارچه را داریم و هم سالگرد فاجعه متروپل را. از نظر من که به عنوان مشاور و پیمانکار در چهارچوب نظام فنی و اجرایی کار میکنم، زمانی متروپل اتفاق می افتد که خارج از قاعده نظام امور نظام فنی و اجرایی یکپارچه کار میشود. باید به سمتی برویم که وقتی در کشور پروژهای انجام می شود امور نظام فنی یکپارچه رعایت شود. اگر این نظام رعایت نشود فاجعه متروپل روی می دهد.
دکتر گلابتونچی تصریح کرد: مدیران محترم شرکت های پیمانکاری و مشاور بهترین پروژه های را در کشور اجرا می کنند چون در قالب نظام هماهنگ و یکپارچه فنی و اجرایی و دستورالعمل های آن کار می کنند که برآمده از خرد جمعی بین بخش خصوصی و نظام فنی و اجرایی است. البته این خرد جمعی در جاهایی نوسان داشته اما همواره به سمت هم افزایی بیشتر رفته است.
وی در ادامه گفت: ظرفیت بزرگی در صنعت احداث وجود دارد از جمله ۵۶۵۰۰ پیمانکار موجود در کشور و ۶ هزار همتای که به آن اشاره شد. ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بیمه شده مستقیمی است که همکاران من در نظام فنی و اجرایی اعم از مشاور و پیمانکار برای آنها بیمه پرداخت می کنند. اگر هر کدام از این این بیمه شده ها سرپرست خانواده ای ۴ نفر باشند ۱۰ میلیون نفر از جمعیت ۸۰ میلیون نفری کشور در قالب نظام فنی و اجرایی امرار معاش می کنند. با وجود چنین ظرفیتی، سازمان برنامه و بودجه به عنوان متولی پیمانکاری و مشاوره کشور باید به ارتقای سطح این صنعت توجه کند تا ما یک معاونت فنی در سازمان برنامه داشته باشیم.
گلابتونچی افزود:
در سازمان برنامه و بودجه چندین معاونت وجود دارد اما «نظام فنی و اجرایی» با وجود تکثر و پیچیدگی در ماموریت های خود هنوز هم در زیرمجموعه «معاونت تولیدی، فنی و زیربنایی» قرار دارد. به نظر می رسد زمان آن رسیده باشد که با ارتقای «امور نظام فنی و اجرایی» در حد معاونت، امکان فعالیت معاونتی ویژه در خصوص صنعت احداث فراهم شود. به ظرفیت صنعت احداث توجه شود و ما یک معاونت فنی در سازمان برنامه و بودجه داشته باشیم. چون ما مهم هستیم و ظرفیت لازم را داریم. اگر دولتی بخواهد کارنامه خود را ارائه دهد پروژه های ما را نشان می دهد. وقتی مسئولان دولتی میخواهند تاکید کنند خوب کار کردهاند عنوان می کنند چند پل و راه و … در دوره آنها ساخته شده است. نمی شود که ما تا این حد مهم باشیم و از چنان ظرفیت بزرگی برخوردار باشیم اما متولی مشخص نداشته باشیم. اگر معاونت فنی وجود داشت خیلی از مسائل ما راحتتر حل می شد.
وی افزود: تشکیل شورای هماهنگی نقطه عطفی در روابط دولت و بخش خصوصی بود. ما توانستیم در قالب نهاد تعامل با دولت مراودهای داشته باشیم که حتی قدمت آن از شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی هم بیشتر است. هر مدیر سازمانی که در راس سازمان می نشیند شرعا و عرفا وظیفه دارد این نهاد را تشکیل دهد و به حرف همکاران من که برآمده از خرد جمعی مهندسان مشاور و پیمانکار است گوش دهد و با آنها تصمیم مشترک بگیرد. اگر این کار را نکند به سازندگی مملکت و آبادانی کشور جفا کرده است. صنعت احداث پیشران تولید است. اگر بخواهیم تورم را مهار کنیم و تولید را گسترش دهیم باید صنعت احداث را فعال کنیم. فعالیت صنعت احداث بدون هم اندیشی و نظرات خبرگان آن ممکن نیست.
دبیر سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران تاکید کرد: برنامه هفتم توسعه در حال تدوین است. اولین گلایه ما این است که چرا در این باره تعامل کافی با بخش خصوصی صورت نمیگیرد؟ ما ۶ برنامه مترقی توسعه داشتیم که به نظر بسیار خوب میآمدند ولی سوال اینجاست که چرا با وجود این برنامه های مترقی امروز به اینجا رسیده ایم؟ برنامه ها ایراد دارند یا در اجرای آنها مشکلی وجود دارد؟ به نظر من اشکال اصلی این است که به بازخورد برنامه طبق نظرات بخش خصوصی توجه نمی شود.
وی افزود: برای استفاده از ظرفیت مشاوران و پیمانکاران در حوزه سرمایه گذاری و صدور خدمات فنی و مهندسی، باید مشکلات این حوزه از جمله مشکل ضمانتنامه حل شود. عراق بیش از ۱۰ میلیارد دلار بودجه سازندگی در نظر گرفته است که طی دو هفته مصوب خواهد شد اما سهم ما از این بازار و بازارهایی مانند حوزه C.I.S چقدر است؟ سازمان برنامه باید برای رفع مشکل ضمانت نامه به ما کمک کند تا در جاهایی که از نظر سیاسی دست بالا هستیم از لحاظ اقتصادی به رقیبان خود نبازیم.
گلابتونچی افزود: در میان ۲۵۰ پیمانکار برتر دنیا که مجله ENR معرفی نموده است حدود ۴۴ پیمانکار ترک و ۸۰ پیمانکار چینی وجود دارد ولی پیمانکاران ایرانی در این رتبه بندی حضور ندارند. در حالی که شرکت های ایرانی پتانسیل لازم برای برند شدن را دارند. اگر بتوانیم با کمک سازمان برنامه و بودجه مشکلاتی مانند تعدیل را به موقع حل کنیم، شرکتهای عمرانی جسارت سرمایهگذاری مییابند. البته لازم است مدل سرمایه گذاری در کارفرماها و پیمانکاران تغییر یابد.
دبیر سندیکای شرکتهای ساختمانی تصریح کرد: ما به دنبال آبادانی و توسعه کشور، دستیابی به فناوری های نوین در ساخت، اصلاح ناوگان فرسوده و قرار گرفتن در فضای تعاملی هستیم. یکی از جاهایی که در این سال ها سعی داشته با ما تعامل داشته باشد امور نظام فنی و اجرایی است که من از طرف همکاران خود در سندیکا و شورای هماهنگی از این امر تشکر می کنم و امیدوارم این تعامل بیشتر شود.
وی گفت: پیمانکاران و مشاوران مهم هستند. برای آنها مراسم می گیرند و از بزرگان آنها تقدیر می کنند و به دنبال استفاده از ظرفیت آنها هستند اما سوال اینجاست که چرا پیمانکاران را تولید کننده نمیدانند؟ کسی که بتن تولید می کند تولیدکننده است اما پیمانکاری که در کارگاه بتن تولید میکند و سازه های بزرگ میسازد «بخش خدمات» است و نمیتواند از تسهیلات بانکی و … استفاده کند. لازم است نگاه سایر بخشهای دولتی به مشاوران و پیمانکاران مثل نگاه مسئولان نظام فنی و اجرایی شود.
گلابتونچی در پایان عنوان کرد: باید به اندازه شان و جایگاه مهندسان ما به آنها اهمیت داده شود. هیچ سازه مهندسی در دنیا نیست که مشاوران ما نتوانند طراحی کنند و پیمانکان ما قادر به اجرای آن نباشند. اگر ما اهمیت لازم را به مهندسان بدهیم و آنها را در تراز شایسته خود قرار دهیم، حتما در کنکور سالهای بعد میبینیم که بچه های ما دوباره برمیگردند و به مهندسی اقبال نشان می دهند. اما اگر این کار را نکنیم با کنکورهایی مواجه خواهیم شد که کسی دوست ندارد مهندسی بخواند چون میبیند مهندسان چقدر در سختی و دشواری هستند.
