در گفتگو با کارشناس حقوقی سندیکا بررسی شد:
اما و اگرهای بی پایه در زمینه حذف الزام به ارائه گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری
الزام به ارائه گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری در اسناد مناقصه که از سال ۱۳۹۷ مصوب شد از همان زمان بعنوان یک گلوگاه موانع تولیدی محسوب و اعتراض فعالان حوزه پیمانکاری را در برداشت. موضوع حذف این شرط ابتدا در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی و سپس در کمیته حمایت از کسب و کار مطرح و منجر به صدور مصوباتی برای پیشنهاد اصلاح مقرره شد. در نهایت معاونت حقوقی رئیس‌جمهوری در خرداد ماه ۱۴۰۳ با دعوت از ذی‌نفعان به بررسی مسئله پرداخت و در ۱۷ تیر ماه ۱۴۰۳ طی مکاتبه‌ای از هیات دولت درخواست کرد پیشنهاد حذف این مقرره در دستور کار قرار گیرد. هیات وزیران نیز در جلسه مورخ ۷ مرداد ۱۴۰۳ با تصویب حذف این مقرره موافقت کرد. اما طی روزهای اخیر برخی انجمنهای مرتبط با ایمنی و تعدادی از فعالان کارگری بدون این که برداشت روشن و شفافی از این موضوع داشته باشند، اقدام به مخالفت با آن نموده اند.
عکس العمل هایی از این دست که برآمده از نگرانی ها و دلواپسی های مربوط به ایمنی نیروی انسانی می باشد، قابل تقدیر است اما بهتر آن بود که با مطالعه و بررسی بیشتری در زمینه مقرره فوق، اظهارنظر می شد. در همین زمینه و برای رفع ابهامات ایجاد شده که می تواند به سوء برداشت ها و سوءتفاهم های ایجاد شده دامن بزند، به گفتگو با آقای محمد تکلی نماینده سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران در کانون عالی کارفرمایی ایران و نماینده سندیکا در دبیرخانه هماهنگی تشکل های ملی کارفرمایی کشور نشسته ایم.
ضمن سپاس از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، از دیدگاه جنابعالی دلیل مخالفت پیمانکاران به قانونی که ارائه گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری در اسناد مناقصه را الزام آور می دانست چه بود؟
طی ۵ سالی که مصوبه الزام ارائه گواهی صلاحیت برقرار بود، پیمانکاران ملزم بودند قبل از شرکت در مناقصه اقدام به اخذ گواهینامه صلاحیت ایمنی کنند که فرایندی پیچیده و زمانبر بود. این در شرایطی بود که برخی پیمانکاران پروژهای نداشتند یا اصلا در مناقصه مورد نظر برنده نمی شدند. و اخذ گواهینامه قبل از مناقصه با فرآیند تعریف شده بعنوان معضلی برای پیمانکاران بود همین امر اعتراض پیمانکاران را به همراه داشت و مقرره فوق را مخل فضای کسب و کار میدانستند. در نهایت بخش خصوصی از طریق شورای گفتگو، کمیته حمایت از کسب و کار، ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، و هیات مقررات زدایی اقدام کرد. در اغلب جلساتی که به این منظور برگزار بود حاضران عنوان میکردند: «پیمانکاران با تمام وجود و در جهت دفاع از حقوق کارگران خود اعتقاد دارند که ایمنی بر کار اولویت دارد، اما اجرایی شدن این مقرره نباید در زمان مناقصه باشد چرا که با محروم کردن پیمانکاران از شرکت در مناقصه، مخل فضای کسب و کار است». آنها بر این باور بودند که بررسی ایمنی باید در حین احراز صلاحیت پیمانکار و در زمان اجرای پروژه صورت گیرد چرا که نظارت پسینی اهمیت بیشتری دارد.
آیا حذف این شرط الزام آور بی توجهی به ایمنی نیروی انسانی شاغل در پروژه های پیمانکاری را به همراه ندارد؟
دقت بفرمایید که عدم الزام برای داشتن گوهی صلاحیت ایمنی پیمانکاری فقط برای زمان مناقصه بود و الزام برای ارائه گواهی صلاحیت ایمنی در طول مناقصه و زمان اجرای پروژه پابرجاست. حذف این مقرره بر خلاف تصور عموم به معنای بیتوجهی یا حذف گواهی صلاحیت ایمنی در طول پروژه نیست. در واقع هیات وزیران طی مقرره جدید ارائه گواهی صلاحیت ایمنی را به پس از فرآیند پیروزی در مناقصه موکول کرده است که مبنایی کاملا منطقی دارد و به معنای نظارت پسینی است. تا زمانی که پیمانکاری در مناقصه برنده نشده و موفق به دریافت یک پروژه نشده، نیازی به دریافت این گواهی ندارد. ضمن اینکه الزام برای ارائه گواهینامه در زمان برگزاری مناقصه عملیاتی نیست و اصولا پیمانکاران در زمان مناقصه کارگری ندارند که برای تضمین ایمنی آنها اقدام به دریافت گواهینامه صلاحیت ایمنی نمایند.
به نظر می رسد، اما و اگرهایی که پس از تصویب مقرره در زمینه حذف الزام آور بودن ارائه گواهی صلاحیت در زمان مناقصه به گوش میرسید، این روزها در حال ایجاد یک جریانی برای بازگرداندن مقرره قبلی و الزام بخشیدن به ارائه گواهی نامه صلاحیت ایمنی در زمان مناقصه است. نظر جنابعالی در این زمینه چیست؟
متاسفانه، قبل از این که حلاوت و شیرینی اقدام دولت محترم در حذف یکی از گلوگاه های مخل کسب وکار، دهان سازندگان کشور را شیرین کند، و هنوز به سه ماه نرسیده، زمزمه هایی شنیده می شود که گروهی با نفوذ در ارکان تصمیم گیر دولت محترم در حال تلاش برای احیای مجدد الزامی بودن داشتن گواهی صلاحیت ایمنی در مناقصات می باشند! به راستی چه منافعی پشت پرده این اصرار و پیگیری ها وجود دارد که برای تحقق آن به روش ها و مبادی مختلف متوسل شده و حتی به جای عمل به کل قانون و پیگیری اجرای کامل ایمنی در کل کارگاه ها صرفا حوزه پیمانکاری را هدف گرفته اند !امیدواریم این شنیدهها صرفا در حد شایعه و شنیده باشد، چرا که اصرار بر احیای داشتن گواهی صلاحیت ایمنی صرفا برای پیمانکاران آن هم در مناقصات، تجربه ای آزموده هست که طی ۶ سال گذشته عواقب وخسارات و نارضایتی های جبران ناپذیری برجای گذاشته است .همچنین از صمیم قلب امیدوارم نگاه ما به مقوله ایمنی، حفظ سلامت کارگران و تامین ایمنی در کارگاه صرفا بر ارائه مدرک خلاصه نشود.
