دکتر گلابتونچی در گفتگو با رادیو اقتصاد:
اهمیت دیپلماسی اقتصادی در توسعه صدور خدمات فنی و مهندسی
صادرات خدمات فنی و مهندسی از سال ۱۳۹۰ با حذف مشوقهای صادراتی با کاهش مواجه شده بود اما از سال ۱۳۹۵ با ورود شرکتهای ایرانی به بازار عراق شاهد رشد مجدد این حوزه و اخذ ۲ میلیارد دلار پروژه توسط پیمانکاران ایرانی بودیم. رادیو اقتصاد در گفتگویی که شامگاه یکشنبه ۲ دی با دکتر ایرج گلابتونچی دبیر سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران داشت، به واکاوی این موضوع و راهکارهای توسعه صدور خدمات فنی و مهندسی پرداخت.
دبیر سندیکا در گفتگو با رادیو اقتصاد ضمن تبریک ولادت حضرت زهرا (س) و تبریک روز زن به دختران و بانوان ایرانی، در زمینه چشمانداز صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال ۱۴۰۳ عنوان کرد: ما از لحاظ تجربی و کیفی شرکتهای بسیار خوب و مهندسان دانشآموخته و با تجربه بالایی داریم که پروژه های مختلفی را در داخل و خارج کشور اجرا کردهاند، که در جای جای میهننمان آثار درخشان این فعالیت های مهم مهندسی قابل مشاهده است. در اقصی نقاط دنیا نیز شرکتهای حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی توانسته اند با تلاش و دانش بسیار زیاد خود بیش از هزار پروژه را اجرا کنند که قراردادهایی معادل ۳۵ میلیارد دلاری را شامل شده است.
وی افزود: این شرکتها در حوزههای مختلف صدور خدمات فنی و مهندسی از جمله پروژه های ساختمان سازی، انتقال آب، تصفیه خانه آب و فاضلاب، بیمارستان سازی، راه و راه آهن و … فعال هستند. تراز مهندسی این شرکتها تا سال ۱۳۹۰ به ۲/۴ میلیارد دلار صادرات در سال هم رسید اما متاسفانه از سال ۱۳۹۰ شیب صادرات خدمات فنی و مهندسی کمتر شد. از سال ۱۳۹۵ با ورود به بازار عراق وضعیت بهتر شد و بخش خصوصی ما ۲ میلیارد کار در عراق گرفت. در حال حاضر هم کشور عراق با توجه به موقعیت همسایگی که با ایران دارد و ساخت و سازهایی که در آن جریان دارد، یکی از هدفهای اصلی صادرات خدمات فنی و مهندسی ما است. در حوزه کشورهای CIS هم که بعد از عراق به عنوان هدف صادراتی دیگری مطرح است، شرکتهای مختلفی از ایران فعالیت میکنند. از سال ۱۴۰۱ با توجه مجدد دولت به صادرات خدمات فنی و مهندسی، شیب صادرات خدمات فنی و مهندسی افزایش پیدا کرده است تا جایی که در کشوری مانند ارمنستان در این سال هم شرکتهای ایرانی توانستهاند پروژه بگیرند.
وی افزود: در مجموع میتوان گفت هر وقت دولت در کنار فعالان حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی قرار میگیرد و توجه بیشتری به صادرات خدمات فنی و مهندسی میکند، با توجه به پتانسیل موجود در شرکت های ایرانی و سطح بالای دانش مهندسان ما، شاهد رشد بیشتری در این حوزه هستیم.
وی در زمینه نحوه حمایت دولت از شرکتهای مهندسی صدور خدمات گفت: یکی از صادرات غیر نفتی مهم که در واقع دانش را صادر میکند و به تبع آن مصالح ساختمانی نیز میتوان صادر کرد و یک چرخه اقتصادی از تولید مصالح را فعال نمود و باعث افزایش استاندارد مصالح ساختمانی گردید، صادرات خدمات فنی و مهندسی است. هر وقت نگاه دولت به این حوزه عمیقتر میشود و در کنار فعالان این حوزه قرار میگیرد، و به رفع مشکلات کمک می کند آنها می توانند در بازارهای صادراتی وارد شده، در این بازارها ماندگاری داشته باشند، همچنین با رفع مشکلاتی مانند انتقال ماشین آلات یا اعزام نیروی انسانی و ارائه برخی تسهیلات بانکی باعث میشود آنها بتوانند مطمئنتر در این بازارها حضور پیدا کنند که این حضور علاوه بر صدور دانش مهندسان ایرانی به ایجاد اشتعال و به حرکت در آوردن چرخه عظیمی از تولید منجر شود.
وی افزود: خدمات فنی و مهندسی پیشران تولید است، وقتی صادرات خدمات فنی و مهندسی انجام میشود امکان صادارات محصولات ساختمانی و مهندسی فراهم میشود. حمایت دولت شامل قرار گرفتن دولت در کنار این فعالان و تلاش برای رفع مشکلات آنان است تا شرایط حضور بیشتر این شرکتها را در بازارهای هدف صادراتی که اساسا در اطراف ما هستند و به دلیل جریان داشتن ساخت و ساز در آنها، طالب دانش مهندسان ایرانی هستند، فراهم کند. قطعا سالهایی که دولت از صادر کنندگان حمایت می کند و مشوقهایی در نظر می گیرد که شرکت های حاضر در مدار صادرات از آنها بهره مند شوند، امکان حضور گسترده و پایدار آنها و رونق کسب و کار در حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی را فراهم می کند.
دبیر سندیکا در زمینه دستگاه های متفاوت دست اندرکار در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز عنوان کرد: وقتی نگاه دولت توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی و فعال کردن دیپلماسی اقتصادی باشد، به سفارت خانه ها این دستور را میدهد که برای گسترش صادرات خدمات فنی و مهندسی با دیپلماسی فعال تری عمل کنند. با همراهی سفارتخانهها در شناسایی بازارهای هدف و معرفی آن به فعالان این حوزه، همچنین شناسایی موانع و کمک به رفع آنها شرایط بهتری برای حضور فعالان صدور خدمات فنی و مهندسی در بازارهای هدف ایجاد می شود. چنانچه در حال حاضر شناخت سفیر محترم ما، جناب آقای آل صادق از بازار عراق، به تسهیل فعالیت صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی در این کشور انجامیده است. اساسا وقتی وزارت خارجه، سفرا و رایزنان بازرگانی ما به دیپلماسی اقتصادی توجه بیشتری دارند، شرکتهای مختلف امکان ورود و فعالیت در این حوزه را می یابند.
وی در زمینه ساختارهای موازی موجود در حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی نیز عنوان کرد: افزود: در صدور خدمات فنی و مهندسی سازمان های مختلفی فعال هستند اما عدم وجود یک متولی مشخص در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی باعث شده ما نتوانیم علیرغم داشتن شرکت های خوب خدمات فنی و مهندسی و دانشگاه هایی که فارغ التحصیلان تراز بالایی را پرورش می دهند، سهم مناسب کشور خود را از بازارهای هدف بگیریم. به نظر میرسد ما در فقدان یک وزارت بازرگانی که بتواند این کار را انجام دهد به یک متولی در حد معاونت ریاست جمهوری نیاز داریم. البته در چهارچوب همین ساختارهای موجود نیز میتوان با اولویت بندی و حمایت های لازم، شرایط حضور بیشتر شرکتهای مهندسی ایرانی را در بازارهای هدف فراهم کنیم.
