تشکل ها حلقه واسط برای ارتباط صنعت و دانشگاه هستند

دکتر ایرج گلابتونچی در همایش سالانه بتن عنوان کرد:

تشکل ها حلقه واسط برای ارتباط صنعت و دانشگاه هستند

 

بیست و هفتمین همایش سالیانه انجمن علمی بین ­المللی بتن– (ACI) شاخه ایران و کنفرانس ملی بتن و زلزله مرکز تحقیقات بتن ایران (متب) روز سه شنبه ۴ دی آغاز شد و تا عصر روز ۵ دی ماه ادامه خواهد داشت. یکی از سخنرانان کلیدی این همایش دکتر ایرج گلابتونچی، دبیر سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران بود که در زمینه «نقش نهادهای مردمی در مسیر ارتباط صنعت و دانشگاه» به ایراد سخنرانی پرداخت.

دبیر سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران با اشاره به اهمیت ارتباط صنعت و دانشگاه، عنوان کرد: هدف اصلی از ارتباط صنعت و دانشگاه، انتقال دانش به صنعت است. هدف اصلی تربیت فارغ ­التحصیلانی است که امکان استفاده از توان و دانش آنها در صنعت فراهم باشد. اگر دانش مهندسی شرکت های مهندسی بیشتر شود قادر می­شوند تحولات روز مهندسی دنیا را با سرعت بیشتری در شرکتهای خود جاری کنند و سودآوری بیشتری داشته باشند. همچنین به علت داشتن مهارت کافی می­توانند پروژه­ های بزرگتری را اجرا کنند. پروژه ­های بزرگ معمولا مورد استقبال شرکتهایی قرار می­گیرد که دانش مهندسی بالاتری دارند.

وی تصریح کرد: شرکتهایی در برخورد با مشکلات اجرایی موفق­ترند که دانش بیشتری دارند. به عبارتی تا هر اندازه که شرکتها از کارکنان کیفی­ و مهندسان تراز بالاتر استفاده کنند به همان اندازه می­توانند پروژه­هایی با پیچیدگی بیشتر را انجام دهند. شرکتی که ساختار پویایی دارد همیشه مبتنی بر مهارت است. اساسا مدیران شرکتی که از سطح دانش و آگاهی بیشتری برخوردارند، کارکنانی با سطح کیفی بهتر را به خدمت می­ گیرند. اگر ساختار سنتی باشد در برابر این امر مقاومت می­کند و نیروهایی در حد خود را استخدام کند. ارتباط صنعت و دانشگاه به شرکتها امکان می­دهد که نیروهای کیفی­تری را به کار گیرند.

گلابتونچی گفت: بر طبق آمار موجود حدود ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بیمه شده صنعت احداث هستند که نشان از ظرفیت بزرگ این صنعت در زمینه اشتغال دارد. تعداد دانشگاه های ایران هم با رقم ۲۵۶۹ دانشگاه، از تعداد دانشگاهای چین و ۱۰ کشور برتر صنعتی بیشتر است که نشان می­ دهد فارغ التحصیلان ما بیشتر از سایر کشورها است. تعداد شرکت کنندگان کنکور در سه سال مختلف ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ نشان می­دهد شرکت کننده­ها در رشته ریاضی کم و کمتر شده است و در این رشته ۶۵ درصد صندلی­ های ما خالی مانده است که نشان می ­دهد جوانان ما با توجه به وضعیت کنونی صنعت احداث علاقه­ای به تحصیل در رشته ریاضی ندارند.

وی تصریح کرد: متاسفانه در حال قدم گذاشتن به وضعیتی هستیم که کشور با فارغ التحصیلی بالا در رشته ­هایی مانند پزشکی  رو روبرو خواهد بود اما مهندس برای ساخت مطب و بیمارستان این پزشکان نخواهیم داشت. دفترچه کنکور دانشگاه که در سایت سازمان سنجش وجود دارد نشان می ­دهد سیاستهای ما به سمتی رفته است که مهندسی در حال حذف شدن از برنامه آموزشی است. جالب اینجاست که جوانان ما علاقه خود را به تحصیل در رشته مهندسی از دست داده­اند با این که حجم بزرگی از فارغ ­التحصیلان این رشته را داریم که به نوعی نقض غرض است. در حال حاضر تعداد زیادی فارغ­ التحصیل رشته مهندسی داریم که بیکارند و اغلب آنها مهاجرت می­کنند.

وی افزود: با وجود این تعداد از فارغ ­التحصیلان دانشگاهی، هیچ شرکت مهندسی ایرانی در بین ۲۵۰ پیمانکار برتر دنیا دیده نمی­ شود. با وجود این تعداد از شرکتهای پیمانکاری و مهندسی، تنها یک یا دو شرکت ایرانی، آن هم طی دو سال در این رتبه­بندی حضور داشتند که نشان می­ دهد صرف این که دانشگاه بسازیم و فارغ­التحصیلانی داشته باشیم به معنی توانمندی در رقابت­ های بین ­المللی نیست.

دبیر سندیکا گفت: همانطور که عنوان شد، متاسفانه تعداد زیادی از فارغ ­التحصیلان ما  بیکار می­مانند. بیکاری فارغ التحصیلان ما دلایل مختلفی دارد. دانشگاههای زیادی درست کرده­ایم بدون اینکه از صنعت نیازسنجی کنیم. در حال حاضر به جای این که کسب «مهارت» معیار تشخص باشد «مدرک گرایی» رواج یافته است، بنابراین فارغ­التحصیلان ما عموما مهارت کافی را برای حضور در فضای کار در شرایط فعلی ندارند. از طرفی عدم تکریم درست نیروی کار باعث شده نیروی انسانی دارای مهارت، جایگاه اجتماعی لازم را به دست نیاوردند و افراد به سمت مدرک­گرایی بروند. شرکتهای ما علاقمند به استخدام افراد با تجربه هستند در حالی که دانشجویان ما امکان کسب مهارت را نداشته­اند. این مسئله به این معنی است که شرکتها عموما رغبتی به جذب نیروی کار تازه فارغ­التحصیل شده ندارند.

وی افزود: در دانشگاههای ما آموزش بیشتر به شکل تئوری است که باید با مهارت ادغام شود. متاسفانه اغلب اساتید دانشگاهی فضای کسب و کار ما را به درستی نمی­شناسند، دانشگاهها نیاز صنعت را نمی­دانند، صنعت هم نتوانسته است نیاز خود را به دانشگاه منعکس کند. تشکل ها همان حلقه واسطی هستند که می­توانند نیاز صنعت را به دانشگاه منعکس کنند.

دکتر گلابتونچی در ادامه گفت: سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) در آغاز سال ۲۰۲۴ نرخ متوسط بیکاری کشورها را ۷/۱۰ درصد اعلام کرده و عنوان نموده کشورهایی که زیر این رقم قرار داشته باشند شرایط بهتری نسبت به سایر کشورها دارند. نرخ متوسط بیکاری ایران از نگاه مرکز آمار حدود ۵/۴۴ درصد است که حتی از آفریقای جنوبی با نرخ ۳۳ درصد هم بیشتر است. متاسفانه با همان نرخ ۵/۴۴ درصدی، از هر ۱۰ فارغ­التحصیل ما بیش از ۴ نفر بیکار می­ماند. البته همان سازمان در اواسط سال اعلام کرده نرخ متوسط بیکاری باید ۷ درصد شود. بر طبق آمار مرکز آمار ایران کل بیکاران ما ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر است که از این تعداد، ۱ میلیون نفر فارغ التحصیل دانشگاهی هستند که عدد بالایی است. ما باید صنعتی ایجاد کنیم که قادر به جذب فارغ التحصیلان بیشتری باشد.

دبیر سندیکا گفت: کشورهایی که صنعتی­ تر هستند فارغ ­التحصیلان دانشگاهی کمتری دارند، و به جای آن دانشگاه هایی با رتبه­ های بالا دارند. وی در ادامه شاخص کیفیت، آموزش و فرصت را در ۲۰ کشور صنعتی ارائه داد و گفت: وقتی آمار رتبه­های دانشگاهی این کشور را با شاخص ­های کیفی که دارند مقایسه می­کنیم تطابق عجیبی بین رتبه دانشگاهها و شاخص­های کیفی این کشورها می­بینیم. متاسفانه همچنان که پیمانکاران ما در بین ۲۵۰ پیمانکار برتر دنیا نیستند، دانشگاههای ما در بین دانشگاه های اصلی دنیا نیستند، که مسئولان باید به بررسی این امر بپردازند.

دبیر سندیکا گفت: یکی از علل ضعف ارتباط بین صنعت و دانشگاه این است که دولت در این چند ساله نتوانسته است بسترسازی مناسبی برای بده-بستان صنعت و دانشگاه فراهم کند. دانشگاهی تک بعدی ایجاد شده که صرفا به ارائه آموزش و مدرک می­پردازد بدون اینکه نیازهای صنعت را در نظر بگیرد. صنعت هم با سطحی­نگری در پی عملیاتی کردن اهداف کوتاه مدت است و توجهی به ارتقا و حضور در بازارهای بین المللی و به روز کردن خود ندارد.

دکتر گلابتونچی گفت: تشکل ها می ­توانند نیازهای بازار کار را بررسی کنند و این نیاز سنجی را به دانشگاه یا دولت منعکس کنند. وی با ارائه یک طرح شماتیک عنوان نمود: تشکلها نقطه اتصال حاکمیت، صنعت و دانشگاه هستند، چرا که فعالان این تشکل ها خود عموما زمانی فارغ ­التحصیل دانشگاه هستند که امروز در صنعت حضور دارند و همواره در حال تعامل با دولت و نهادهای موثر بر کسب و کارشان می­باشند. تشکلها قادر به شناسایی مسائل و مشکلات فضای کسب و کار هستند، که دانشگاه می­تواند از این ظرفیت استفاده کند. تشکلها قادرند در تدوین برنامه آموزشی مشارکت کنند، برای همین دانشگاه نباید بدون مشورت با تشکلهای مهندسی و اعمال نظرات سازنده آنها در زمینه تدوین و به اجرا گذاشتن سرفصل­های درسی مهندسی به تنهایی تصمیم بگیرد.

وی افزود: صنعت می­ تواند از دانش موجود در دانشگاه برای به روزرسانی و ارتقای خود استفاده کند. واقعیت این است که بعد از مدتی علاقه صنعتی­ ها برای آموزش کاهش می­ یابد و این تشکل ها هستند که می­توانند این انگیزه را برای آموزش ضمن کار فراهم کنند. تشکلها پل ارتباطی بین دانشگاه و صنعت هستند و می­توانند امکان تشکیل کلاسهای دانشگاهی را در مکانهای صنعتی فراهم کنند. تشکلها می­توانند با مشارکت دولت بسترسازی لازم را برای تربیت نیروی انسانی باکیفیت فراهم کنند.

وی در پایان گفت: بسیار ضروری است که ما به اندازه نیاز صنعت خود اقدام به تربیت نیروی انسانی کنیم، هر فارغ­التحصیلی که بیکار می­ماند در معرض سرخوردگی است و به دیگران هم توصیه می­ کند از تحصیل در آن رشته خودداری کنند. اگر ما بتوانیم ارتباط صنعت و دانشگاه را از طریق تشکلها ایجاد کنیم، حضور موثرتری در بازارهای بین­المللی خواهیم داشت و پروژه­های ما با کیفیت و سود بیشتری انجام خواهند شد. با انتقال دانش، هزینه پروژه­ها هم کمتر خواهد شد چرا که دانش روز این  قابلیت را دارد که هزینه­ها را پایین بیاورد و بهره­وری را افزایش دهد. ارتباط صنعت و دانشگاه به تشکیل سازمانهای مهندسی پایدارتری که تراز بین المللی دارند منجر خواهد شد، همچنین امکان تجربه اندوزی کارکنان صنعت فراهم خواهد شد و میزان مهاجرت کنونی شیب نزولی خواهد گرفت.

دبیر سندیکا در پایان گفت: تشکل ها حلقه واسط برای ارتباط صنعت و دانشگاه هستند، با ایجاد این ارتباط کارکرد بهتری را در عرصه صنعت و دانشگاه شاهد خواهیم بود، که امکان حضور پایدار شرکتهای مهندسی را در عرصه بین ­المللی فراهم خواهد کرد.