مهندس منوچهر ملکیانی فرد عضو هیات مدیره سندیکا که سالیان سال ریاست هیات مدیره آن را بر عهده داشته نیز در مراسم نکوداشت سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران که ۹ بهمن در کتابخانه ملی برگزار شد عنوان کرد: به ما سفارش شده بود غمگین صحبت نکنیم و من سعی میکنم غمگین صحبت نکنم اگرچه ناچارم یک سری واقعیتها را درباره حرفه پیمانکاری عنوان کنم.
وی افزود: ضمن تبریک بزرگداشت ۷۰ سال خدمت صادقانه سندیکا باید اذعان کنم این بزرگداشت اهدافی مانند لزوم توجه و احترام به جوامع مدنی و هسته های مرکزی آنها یعنی انجمن ها و تشکلها، ارج نهادن بر کار صنفی و تشکلی که قطعا در توسعه فرهنگی و اجتماعی آحاد ملت تاثیر مستقیم دارد. چنانچه این انجمنها حول منافع ملی و بر پایه توسعه پایدار کشور تشکیل شوند بهترین بازوان حاکمیت ها و دولت ها هستند. هدف دیگر این نکوداشت بزرگداشت آنانی است که سندیکا را با خلوص نیت و دوراندیشی و با اعتقاد به این که ایران عزیز باید به دست ایرانی ساخته شود، زیربناهای کشور باید چنان ساخته شوند که ماندگار بمانند، هزینهها باید با بالاترین بهره وری انجام شود، فعالیتهای عمرانی باید ساماندهی و ضابطه مند شوند، امکان هم اندیشی مستمر بین سازندگان و به خصوص به عنوان بازوی اجرایی دولت و دستگاه های اجرایی فراهم گردد، و تاکید روی بالاترین کیفیت و کوتاهترین زمان تمام شده متناسب و شفاف و رقابت سالم و مشروع پایه گذاری کردند.
اشاعه فرهنگ خدمت به میهن
وی افزود: توجه به تاریخ ثبت سندیکا یعنی ۱۱ اسفند ۱۳۲۶ و تاریخ برنامه اول عمرانی ۷ ساله یعنی ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۴، و تاریخ تاسیس سازمان برنامه متوجه می شویم سندیکا همزمان با شروع برنامه تاسیس شده است. قطعا کسانی که کوشیده اند تا این رویه و اخلاق مهندسی و حیات سندیکا با همان رویه قبلی استمرار یابد مستحق تایید و توجه اند، اما هدف اصلیتر این نکوداشت اشاعه فرهنگ خدمت به میهن است. با نگاهی به نقش جامعه فنی و مهندسی در بسترسازی گسترش تمدن صنعتی، رفاه عمومی، رونق اقتصادی و توسعه پایدار کشور میتوان گفت: پیشرفت صنعتی با معیارهای مشخصی نظیر میزان راه های ساخته شده در کشور متناسب با جمعیت، میزان تختهای بیمارستانی و فضاهای آموزشی، میزان انرژی تولید شده از نیروگاهها و سدها و میزان خوداتکایی کشور در صنایع مختلف سنجیده میشود.
مهندسان؛ سربازان خط مقدم توسعه
وی تصریح کرد: اکنون با توجه به سازه های موجود در کشور که توسط مهندسان در گرایش های مختلف ساخته شده است ملاحظه می شود که چه نقش مهمی بر عهده این گروه از خدمتگزاران جامعه گذاشته شده است زیرا شکوفایی سایر بخشهای کشور از جمله کشاورزی که حسب ظاهر مستقل هستند عملا در تمامی ابعاد خود از زهکشی و آبیاری و نیاز به جاده برای حمل محصول و … مانند دانه های زنجیر در وابستگی کامل به صنعت احداث هستند، و اینجاست که میتوان گفت مسیر توسعه در ذات خود با سازندگی همراه است.
ملکیانی فرد گفت: نقش مهندسان کشور در توسعه که با آمیختن علم با عمل طرحها را عینیت می بخشند نقشی طراز اول بوده است. بنابراین توجه خاص به این نیروها الزام آور است و باید به آنها به چشم لوکوموتیو سازندگی، ایجاد اشتغال و سربازان خط مقدم توسعه ارج نهاد.
مهندس احمد حامی، پدر مهندسی ایران در سازمان برنامه و طی یک سخنرانی عنوان کرد اگر آنچه را مهندسان ایرانی در حوزه عمران و آبادانی کشور انجام داده اند انجام نشده بود، بیابانی داشتیم غیرقابل زیست.
و تاکید داشتند اینها سرمایه های واقعی کشور هستند که توجه به حیات و استمرار فعالیت آنها یک وظیفه است. در کنار تاکید روی لزوم ارج نهادن به جامعه مهندسی کشور باید به این سوال پاسخ دهیم که پیمانکار کیست و پیمانکاری چیست؟ یک مدیر پیمانکاری مدیری است که با بالاترین درجه ریسک پیمانی را منعقد می نماید و با تغییر شدید شرایط مانند امروز، به حکم غیرت و تعصب و اعتقاد به کار همچنان برای اجرای قرارداد و رساندن پروژه به انتهای آن تلاش میکند که پیمان شکنی نکرده باشد. افرادی که عمر طولانی در سازندگی گذرانده اند به خوبی می دانند پیمانکاری سختترین و پیچیده ترین و در عین حال پرنشاط ترین شغلها است که هر کس قادر نیست آن را پیشه خود کند چرا که مشغله فکری، تخصصی، علمی و فیزیکی را توامان دارا است.
علنی بودن و شفافیت فعالیت های مالی پیمانکاران
وی افزود: دایره فعالیت بیشتر شغلها محدود است و با چند قلم کالا در ارتباط هستند، اما یک پیمانکار با اقلام بسیار و ادارات زیادی سر و کار دارد، یک پیمانکار برای اجرای پروژهای کوچک و متوسط باید حداقل یکصد کارگر و گروه مختلف را بسیج کند. چندین ماه بی وقفه نارسایی های گوناگون را برطرف کند تا در پایان، به شرط این که سود او را تورم های پیشبینی نشده مستهلک نکند حدود ۸ درصد سود تئوریک داشته باشد که هرگز پیمانکاران به این اعداد نرسیده اند، و رسیدن به این اعداد در شرایط کنونی دشوارتر شده است. در صورتی که یک تاجر همین بودجه را بدون نیاز به عوامل زیاد با چند نیروی انسانی، در یک دفتر یا حجره، با یک عدد کامپیوتر و وسایل ارتباطی ساده و در زمانی بسیار کوتاهتر از زمان اجرای پروژه به کار میبرد و سود خوبی هم می برد.
پیشکسوت سندیکا افزود: تمام فعالیتهای مالی سندیکا به طور علنی و شفاف است در حالی که این مسئله در تجارت اغلب غیرعلنی و غیرشفاف است. تاجر، کاسب و فروشنده اول پول را میگیرد و بعد کالا یا خدمات را تحویل می دهد اما پیمانکار است که اول کار را انجام می دهد و سپس با خواهش و تمنا برای گرفتن پول خود دوندگی می کند. برای اجرای بسیاری طرحها که در بیابانها و دور از شهرها انجام می شود ضمن این که رسیدن به کارگاه بسیار دشوار است، پیمانکاران ناچار می شوند برای تحصیل زمین و شروع عملیات با مالکان و معارضین روبرو شوند، علاوه بر این با سایر سازمان نیز که بر اساس نوع وظیفه خود اظهار وجود می کنند نیز روبرو هستند که جلب موافقت انها خود امری دشوار و خسته کننده است.
دشواریهای پیمانکاری
وی افزود: توجه داشته باشید که برای اجرای هر پروژه ابتدا باید امکانات زندگی و اجرای کار اعم از تامین آب و برق، راه های دسترسی، محل سکونت و غذا، تجهیزات ایمنی، ماشین آلات و … فراهم گردد که در بسیاری موارد تجهیز کارگاه را هزینه برتر از ساختن یک کارخانه است و در پایان پروژه به راحتی تخریب یا در اختیار بهرهبردار قرار می گیرد. در حالی که با چنین زحمات و هزینه ای می توان یک کارخانه ساخت که نسل ها مورد بهره برداری صاحبان آن قرار گیرد. با تعمق در همین موضوع روحیه خستگی ناپذیر و فوق العاده مدیران و کارکنان بخش پیمانکاری کشور شگفت انگیز به نظر می رسد.
ملکیانی فرد تصریح کرد: پس از این که مراحل اجرای پروژه با تمام مشکلات خود به اتمام می رسد، و کارفرما به طور تلویحی پایان کار را تایید کرد، دستورات بهره بردار شروع می شود. زیرا آنها گاهی برخلاف تمام نقشه های اجرا شده از پیمانکار می خواهند که در بخشهای مختلف پروژه به منظور بهره برداری بهتر تغییراتی بدهد و اگر پیمانکار از اجرای نظر وی سرباز زند، او هم پروژه را تحویل نمی گیرد. پس به ناچار باید مجددا عوامل برای انجام تغییرات بسیج شوند. افراد خبره و با تجربه که از نزدیک با کار پیمانکاری آشنا هستند به خوبی می دانند که پیاده کردن هر کدام از سرفصل ها مستلزم هزینه، دقت نظر و انرژی فراوان است.
وی با اشاره به تجربه گران سنگ پیمانکاران تاکید کرد: لذا به حق می توان گفت مدیر یک شرکت عمومی که مدت ۲۰-۲۵ سال در کار خود موفق عمل کرده به راحتی می تواند عهده دار سخت ترین و حساس ترین کار کشور شود. اما همانگونه که همه شما از پروردن کودکان خود و رساندن آنها به سن کارایی لذت می برید یک پیمانکار هم از پیشرفت و اتمام پروژه لذت می برد، به همین دلیل پیمانکاری کاری لذتبخش و در خور افرادی است که به آیندگان، آینده کشور و جاودانه زیستن اعتقاد دارند.
وی با خطاب به همکاران خود گفت: پیمانکاران عزیز و همکاران صبورم، تنها خود ما می دانیم این حرفه دشوار که از درون ما را می سوزاند و از بیرون بعضی نا آگاهان را، یک عشق است که وقتی به جان عاشقان وطن می افتد رهایی از آن کار ساده ای نیست. عشق و جنون از ابتدای خلقت در همسایگی هم بوده اند و برای عاشقان صادق اصولا دیواری وجود ندارد. سردار قاسمی فرمانده اسبق قرارگاه خاتم الانبیا در سال ۱۳۸۹ در مراسم افطاری در سندیکا اصرار داشتند پیمانکاری کار دشواری است که درآمد زیادی هم ندارد و آنچه باعث استمرار کار پیمانکاری می شود، فقط عشق است. یعنی عزیزانی هم که تقریبا بدون ریسک وارد حوزه پیمانکاری شده اند به همین نتیجه ای رسیده اند که بیان کردم.
وی در پایان گفت: باید تصدیق کرد همه سازندگیها بر روی کره زمین نتیجه تلاش طراحان، متخصصان و کارشناسان است که با همت پیمانکاران به سرانجام رسیده است. باعث افتخار است که امروز ایران عزیز در عرصه گسترد صنعت احداث در مرحله خوداتکایی کامل است و کسب این موفقیت، تمامی رنجها و مشقت های موجود در راه این حرفه را توجیه می کند. با درود به همه خادمین مملکت و تقدیر از کسانی که قلب آنها برای ایران می طپد کلام خود را به پایان میرسانم.
